Merkteken van het beest

Het laatste Bijbelboek, de Openbaring van (eigenlijk: aan) Johannes, staat vol wonderlijke visioenen. Hoe moeten we die duiden? Een lezersvraag ging in het bijzonder over het slot van Openbaring 13. Wat betekent dit volgens bijbelwetenschappers?

Riemer Roukema
Onderzoekshoogleraar Vroeg Christendom

Het visioen

Na een visioen van een draak en een monsterlijk beest uit de zee, ziet Johannes nog een ander beest opkomen, nu uit de aarde. Het dwingt alle mensen het eerste beest te aanbidden en laat vuur uit de hemel neerdalen om indruk te maken. Het andere beest laat de mensen een beeld voor het eerste beest maken, en blaast dat beeld leven in. De mensen moeten ook dat beeld aanbidden, anders zouden ze gedood worden. Ook laat het andere beest bij alle mensen een merkteken op hun rechterhand of op hun voorhoofd aanbrengen. Zonder dat merkteken zouden ze niets kunnen kopen of verkopen. Dat merkteken verwijst naar de naam of het getal van het eerste beest. Dat getal is: 666, volgens Openbaring 13:18.

Een overzicht van de geschiedenis?

Vroeger zijn de visioenen van het boek Openbaring wel beschouwd als een soort voorspelling van wat er in de loop van de tijd zou gaan gebeuren. De hele wereldgeschiedenis zou er dan in verhulde taal al in zijn beschreven, tot het einde van deze wereld en de komst van de nieuwe hemel en de nieuwe aarde toe. In het boek zocht men dan naar aanknopingspunten die lieten zien in welke fase de lezers zich bevonden. Ook wie inzag dat Openbaring niet van het begin tot het eind de wereldgeschiedenis beschreef, herkende in de visioenen soms toch gebeurtenissen uit de eigen tijd. Deze manier van associërend lezen is ook nu nog wijd verbreid, en het boek geeft er ook aanleiding toe. Een voorbeeld hiervan is dat dat merkteken, dat nodig is om iets te kunnen kopen of verkopen, zou duiden op de pinpas en op pinautomaten. Of het zou duiden op een nieuwe techniek, die inhoudt dat bij mensen in de toekomst een chip ingebracht wordt die voor het betaalverkeer nodig is.

Lees verder Het merkteken van het beest in Openbaring 13 – Protestantse Theologische Universiteit (pthu.nl)